Fernando Pessoa Semineri | Atölye Kaydı Erişimi

Bu sezonun son seminerinde edebiyat tarihinin en gizemli figürlerinden birini, Portekizli büyük yazar Fernando Pessoa’yı konuşuyoruz.

Bu seminerlerde, kitap kulüplerinden farklı olarak daha az interaktif bir şey yapıyoruz, ben hazırladığım sunum üzerinden 90 dakika kadar yazara, hayatına, edebiyatının temel dinamiklerine, edebiyat tarihindeki yerine ve önemine ve elbette ki eserlerine değiniyorum. Sonrasında da 30 dakika kadar soru & cevap / tartışma yürütüyoruz. Bu oturumlarda artık kayıt da alıyoruz, dolayısıyla o akşam katılamasanız bile etkinlik sonrasında size iletilecek linkten 2 hafta boyunca erişip izleyebiliyorsunuz.

Hiç Pessoa okumadan da gelebilirsiniz, hepsini okumuş olarak da. Hiç bilmeyenlerin yazarla tanışacağı, bilen ve sevenlerin de kendisine dair fikirlerini derinleştireceği bir içerik sunuyorum bu oturumlarda.

Modernist edebiyatın en tekinsiz ve en çoğul seslerinden biri olarak, Pessoa kendi döneminin genel estetik ve ideolojik beklentilerine rahatça sığmayan bir figür. Portekiz’in geleneksel, ulusçu, hatta yer yer romantik edebiyat anlayışına taban tabana zıt bir yerde duruyor çünkü onun yazını. Ne halkçı bir misyon yükleniyor ne de doğrudan politik bir söylemin taşıyıcısı olmayı kabul ediyor. Aksine, bireyin parçalanmışlığını, kimliğin tutarsızlığını, kendilik bilincinin sürekli kırılıp yeniden kurulan halini merkeze alıyor. Heteronimleri – yani kendi içinden çıkardığı başka şair kişilikleri – sadece edebi bir oyun değil; modern öznenin dağılmasının, süreksizliğinin, çoğul doğasının estetik bir ifadesi.

Pessoa’nın yaptığı şey, öznenin kendi içinde bölünmesini büyük bir tutarlılıkla ve sonsuz bir melankoliyle yazıya dökmek. Bir yandan derin bir yalnızlık, yabancılaşma ve yaşama isteksizliğiyle yoğrulmuş nesirleri var; ama bir yandan da aklın, formun ve disiplini neredeyse saplantı haline getiren bir tarafı var. Bu karşıtlıklarla örülü şiir dünyası, bugün hâlâ birey olmanın anlamı üzerine düşünmek isteyen herkes için eşsiz bir kaynak. Özellikle kimliğin bu kadar parçalandığı, aidiyetlerin belirsizleştiği bir çağda Pessoa’yı yeniden ve yeniden okumak, sadece edebiyatla değil, kendimizle kurduğumuz ilişkiyi de sorgulamak için bir davet gibi. Bence Pessoa’nın sessizce ama inatla sorduğu o temel soru hâlâ geçerli: “Kaç kişiyiz biz, tek bir bedende?”

Sadece Pessoa’yı değil, her biri kendi hayat hikayesine sahip mahlaslarını da (yahut onun koyduğu isimle heteronimlerini); Bernando Soares’i, Alberto Caeiro’yu, Álvaro de Campos’u ve Ricardo Reis’i de konuşacağız bu seminerde. Heyecanlıyım, çok!